de putsch van ‘Bucky’ Vandermeersch

Vanaf oktober ziet Het Nieuwsblad er weer helemaal anders uit: met een nieuwe layout, een nieuwe redactie en ook en vooral een nieuwe… baas. Of, hoe Peter Vandermeersch – na een ommetje in Nederland – tegen wil en dank nu toch Het Nieuwsblad uit het slop moet halen.

Michel Drets, versie Groot-Bijgaarden. Het was namelijk ronduit zielig, de rentree van hoofdredacteur Michel Vandersmissen, een dikke 14 dagen geleden, op zijn ‘eiland’, de redactie van Het Nieuwsblad. Ieder zijn eiland. Michel had er net 4 weken vakantie opzitten. Beetje lang voor een baas, vonden zijn bazen, maar alla. Tot plots dat telefoontje. Allo? Michel? Michel Vandersmissen dus. Nìet Drets. Of Michel asap zijn bureau wilde leegmaken. Voor Peter. En op vraag van Peter. Godver. Drets kookte. Hij zat er nauwelijks twee jaar. Zelfs niet. Pas in september pas zou het twee jaar geweest-geworden-zijn. Na zijn blijde intrede in de herfst van 2007, als de redder van Het Nieuwsblad, de zoveelste. “De man die Het Nieuwsblad opnieuw marktleider zal maken, op naar de 300.000, nieuwe dynamiek, blabla, blabla”, kletste Peter Vandermeersch zijn voormalige chef Economie & Financiën bij De Standaard het graf in. De man. Neenee, dé man. Toen toch. O ja, hij krijgt straks een nieuw bureautje, vlak naast zijn oude overigens, en weliswaar een béétje kleiner. Een deur dichter bij de uitgang, heet het op de redactie. Maar voor de rest… Ach, dat zien we nog wel, Michel. Maak je geen zorgen, Michel. Jaja, Corelio heet voortaan Cynalco.

Het wordt, hoofdredacteur na hoofdredacteur, steeds potsierlijker hoe de met uitsterven bedreigde Nieuwsblad-lezer nu al jarenlang wordt getergd door een niet te stuiten diarree aan nieuwe bazen, nieuwe layouts en nieuwe concepten. “De krant is van u”, schreef Vandersmissen destijds een beetje kneuterig, in zijn eerste boodschap aan de lezer. Kneuterig, maar ook wel terecht, want de krant was de voorgaande jaren van zòveel mensen geweest dat de arme lezer het op den duur waarschijnlijk ook niet meer wist. Telt u even mee, we beperken de volkstelling gemakshalve tot de 21e eeuw: Luc Demullier, Luc Soens, Mega-Guido Van Liefferinge, Frank Buyse, Dirk Remmerie, Elke Colpaert, Gunther Vanpraet,… Euhm… Punt. Even ademhalen. Dus, plus Vandersmissen. Is gelijk aan? A-c-h-t, jawel acht hoofdredacteurs. Hele of halve, algemene of adjuncten. Acht! En nu nog ‘plus Peter Vandermeersch’, en de teller stopt – voorlopig – op 9 hoofdredacteurs. Met andere woorden: één hoofdredacteur per jaar. Of nog, na aftrek van de broodnodige vakantie: één hoofdredacteur om de zes maanden. Véél mensen maken het nieuws. Een slogan met een ziel.

Maar straks wordt het dus allemaal anders en allemaal beter, want eindelijk-eindelijk-eindelijk gaat Peter Vandermeersch hemzelve Het Nieuwsblad leiden. De operationele leiding van De Standaard komt in handen van Bart Sturtewagen, Vandermeersch verhuist een verdieping lager, richting Nieuwsblad-redactie, en gaat daar met een aantal De Standaard-getrouwen voor de ultieme reddingsoperatie zorgen. De nieuwe en very british-ogende layout ligt al klaar, het verse voetvolk is – massaal – in aantocht: Liesbeth Van Impe wordt de ‘Luc Van der Kelen van Het Nieuwsblad’, – hopelijk zonder bermuda & witte sportsokken -, Hans Vandeweghe versterkt de eengemaakte sportredactie, Bert Bultinck wordt chef opinie en Ruud Goossens wordt verantwoordelijk voor de weekendkrant. De Standaard schopt u een geweten. Alleen Klaus Van Isacker ontbreekt nog. Even terzijde: den Drets was bij geen enkel aanwervingsgesprek betrokken, hij was er – vive la tristesse – zelfs niet van op de hoogte.

En nog even terzijde, het heeft overigens weinig weinig gescheeld of Peter Vandermeersch had zélf de omgekeerde beweging gemaakt. Hij wil er wellicht niet aan herinnerd worden, maar kort voor de zomer bood Vandermeersch zijn diensten aan bij… Christian Van Thillo. De Volkskrant leek hem wel een fijne uitdaging, wist Vandermeersch, in een rol à la Jaak Smeets, directeur journalistiek bij De Persgroep. Hoe en waarom de bizarre démarche van Vandermeersch, dat weten zelfs wij niet. Zou hij het zelf eigenlijk nog weten? Feit is wel dat Vandermeersch een paar dagen later even snel zijn aanbod weer introk en met opgeheven hoofd richting Groot-Bijgaarden toog. Want Het Nieuwsblad moet opnieuw marktleider worden. Met een nieuwe dynamiek. Want de krant is van u. Of toch een beetje.

Extra time, extra small

‘Publiek gezocht’, kondigde de webstek van Sporza eind juli aan, enkele dagen voor de lancering van Extra Time, de nieuwe voetbal-talkshow van Filip Joos & Frank Raes. Eén ding is intussen  wel duidelijk: ze hebben het nooit gevonden, dat publiek. Ofte, de teloorgang van Koning Voetbal op de openbare omroep, onder druk van het almachtige Belgacom.

Gisteren gekeken naar ‘Extra Time’? Maak u geen zorgen, u heeft weinig gemist. U was bovendien niet de enige. Ja, u was voor deze ene keer zelfs meer regel dan uitzondering. Hoop en al 148.000 kijkers hebben zich nog vergaapt aan Joos & Raes. Of, Raes & Joos? Hoe werkt dat eigenlijk? Age before beauty? Of pretentie voor intelligentie? Soit, 148.000 kijkers is hoe dan ook bijzonder pijnlijk, de kijkcijfercurve van ‘Extra Time’ begint nu toch wel verdacht veel op de beurskoers van een KBC-aandeel te lijken. Lees en huiver: 229.000 kijkers voor aflevering 1, 203.000 voor aflevering 2, 197.000 voor aflevering 3 en dus zegge en schrijve 148.000 survivors voor de aflevering van gisteren. Bijna gehalveerd, in minder dan 4 weken tijd, zonder noemenswaardige concurrentie wegens zomerslaap bij de concurrentie. Ouch!

Voor de liefhebbers: Joos & Raes, of Raes & Joos, bekoorden gisteren zelfs minder kijkers dan ‘Top Gear’, dat net vóór ‘Extra Time’ geprogrammeerd staat. En nog voor de liefhebbers: zelfs een onbeduidende c-film als ‘Human Trafficking’, op Vijf TV, lokt op hetzelfde tijdstip méér kijkers dan Joos & Raes, of Raes & Joos. Voorwaar, het moet van Yves Leterme geleden zijn dat iemand nog zó snel uit de gratie des vaderlands is gevallen.

De reactie van Joos is uiterst voorspelbaar, wegens – preventieve communicatie, heet zoiets – drie weken geleden al geventileerd: “We werken voor Canvas, het kijkcijfer is onbelangrijk.”. Zei Joos toen. Jaja… En mijn naam is Eugène. En ik verzamel postzegels en occasionele varkensoren. Soit, in dit tempo kennen Joos & Raes over nóg een maand al hun kijkers persoonlijk. We zouden nu natuurlijk een beetje gemeen kunnen worden en uitweiden over, pakweg, het eerder bescheiden… euhm… ‘presentatietalent’ van Filip Joos. O gruwel, de brandwonden in de nek van Frank Raes, door die priemende varkensoogjes van het Krapuul van Kemzeke. Met mijn welgemeende excuses aan gevoelige lezers en andere meerwaardezoekers, maar zo noemen ze ons sporza-anchor nu eenmaal, sinds hij vorig seizoen de kleedkamers van KFC Vrasene heeft verbouwd. Kemzeke – KFC Vrasene, met een ‘schurftkop’ van een arbiter! En nog een beetje wangedrag achteraf. Vier weken schorsing, meneer. En nu we het toch over voetbal hebben, we zouden ook de transfer van Filip Joos naar een andere sportredactie kunnen onthullen. Die van vtm bijvoorbeeld, waar Joos 4 jaar geleden weliswaar een contract ondertekende, maar nooit honoreerde. Jaja, hij had alles om de Ronaldo van de Medialaan te worden, inclusief een extragalactisch uitdeinend ego. Máár, – beloofd is beloofd – , daar gaan we het dus niet over hebben.

U moet weten, het gaat in deze namelijk niet over Joos, noch over Raes. Neenee, dit gaat over Belgacom, dat het spuugzat is om tientallen miljoenen euro op te hoesten voor de Jupiler League en daar de voorbije drie seizoenen nauwelijks iets voor terug heeft gekregen. Het is eigenlijk een half mirakel dat de openbare omroep nog de samenvattingsrechten voor het Belgische voetbal heeft kunnen verwerven. Tijdens de onderhandelingen over het nieuwe contract, vorige zomer, uitten de marketeers van Belgacom bij herhaling hun ongenoegen over de liaison tussen Belgacom en de openbare omroep. Belgacom betaalde zich dan wel blauw, maar de vrt ging met de eer lopen, daar kwam het ongeveer op neer. Er dook zelfs een interne Belgacom-peiling op waaruit moest blijken dat amper 17% van de Belgische voetbalfans zei te weten dat de exclusieve voetbalrechten  in handen waren van Elf, de voetbalzender van Belgacom. Het overgrote deel van de ondervraagden dichtte de rechten net toe aan Eén en Sporza. Bart Dewever heeft al voor minder de revolutie afgekondigd.

En dus stelde Belgacom zijn eisen. Reclame voor de Belgacom-voetbalzender Elf in álle uitzendingen van de vrt. En ook en vooral: géén voetbalmagazine-met-samenvattingen op Eén of Canvas, zolang de uitzending op Elf nog aan de gang is. Concreet komt dat er op neer dat u op de vrt geen Studio 1 meer te zien krijgt vóór 23u00. Vandaar dat u bijvoorbeeld vorige zondag tot 23u32 moest wachten op de samenvatting van Club Brugge – Kortrijk en Westerlo – Genk . Vandaar ook dat Frank Raes zijn ding niet meer mag doen op zondagavond, want door de combinatie talkshow-wedstrijdverslag zou ook hij voortaan moeten wachten tot ruim na elven om op zondagavond nog aan de beurt te komen. Vandaar dat Raes dus naar maandagavond verhuisde. Vandaar dat Joos, op diezelfde maandagavond, eigenlijk overbodig werd. Vandaar dat ze dan maar samen iets zijn begonnen. Extra Time. Een soort overbodige verlenging. Want de echte match is dan allang gespeeld. Op het plein van Belgacom.

de slechte fee van de vlaamse televisie

Binnenkort krijgen we er een nieuwe analoge zender bij: Exqi, made by Gabriel Fehervari, CEO van het ogenschijnlijk o zo succesvolle Alfacam. Straks wordt het dus allemaal anders. Hoe anders, dat leest u niet in de krant, maar wel hieronder…

U moeten weten, Gabriel Fehervari, – Fé voor de vrienden -, wordt al een paar jaar doodgeknuffeld door de Vlaamsche media. Het verhaal is ook wonderschoon. Zoon van Hongaarse ouders. Op de vlucht sinds de opstand in ’56. Professioneel debuut als cameraman. En, de oervlaamse ondernemingszin die hem van bedrijfsfilmpjes tot het almachtige Alfacam katapulteerde. Snik, snotter, traan.

Want ja, het leest toch zó mooi weg, als een soort telenovella, maar dan zonder geslachtsverandering. Zélfs ons aller Phara, die dit soort magnaten doorgaans elke morgen tussen haar banaan en haar boterham plet, tutoyeerde hem bewonderend als “wereldleider in high definition”. Er is tegenwoordig ook nauwelijks een mondiaal event, – van de openingsceremonie in Peking tot de eedaflegging van Medvedev in Moskou -, waar Fé en de zijnen nog ontbreken. En straks volgen nog de Winterspelen in Canada. En de Wereldbeker Voetbal in Zuid-Afrika. Met 70 camera’s, meneer. En altijd-always-ultra the use of best available technologies. Intussen pareert The Great Communicator elke kritische vraag met een achteloos je-ne-sais-pas-quoi. Toen, opnieuw, Phara, durfde opperen dat het toch crisis was in de media, dat de timing voor een nieuwe zender misschien niet helemaal je dat was, kwam Fé met een nietszeggende vergelijking met restaurants: “In de goede restaurants zullen de mensen altijd komen eten, mevrouw”. Jaja, hihi, goed gevonden. Het wordt dan toch hoog tijd om de voedselinspectie eens langs te sturen.

Want terwijl er intussen honderden kranten- en weekbladpagina’s zijn gevuld over Fehervari en Alfacam, vergeet iedereen om eens in de échte boeken te kijken. Dan gaat het papier als vanzelf veel minder glanzen. Laten we vooral positief beginnen: de omzet van Alfacam is de voorbije jaren inderdaad gevoelig gestegen. Van 28 miljoen euro in 2006, naar 30,2 miljoen euro in 2007 en uiteindelijk zelfs net geen 50 miljoen euro in 2008. Indrukwekkend. Toch? Zelfs de zogenaamde ebitda, economiaans voor de ‘winst voor belastingen en afschrijvingen’, vertoont een eerder grillige, maar weliswaar stijgende curve, van 13 miljoen euro in 2006 naar 12,7 miljoen euro in 2007, om terug op te veren naar 23 miljoen euro in 2008. Ja zeg, waar maken we ons druk over?

Wel, bijvoorbeeld over de forse kapitaalsverhoging van 20 miljoen euro die in 2007 werd doorgevoerd. Want ondanks die kapitaalsverhoging zijn de financiële schulden van Alfacam opgelopen van 30 miljoen euro in 2006 tot 51 miljoen euro in 2008. De schuldgraad boert elk jaar opnieuw achteruit. En fors. Intussen kan het bedrijf maar een zeer magere cashflow voorleggen: in 2006 bedroeg die zegge en schrijve… 154.000 euro, een jaar later nog amper 112.000 euro. Voor alle duidelijkheid: ondanks de kapitaalsverhoging van 20 miljoen euro in datzelfde jaar. Erger nog, de netto winst van Alfacam was zowel in 2007 als in 2008 integraal toe te schrijven aan de verkoop van… twee captatiewagens. Als u niet zo goed meer kan volgen, het is een beetje zoals de paarse regering die telkenmale zijn budgettair gezicht redde met de inmiddels beruchte eenmalige ingrepen. Gat in de begroting? Dan verkopen we wel een overheidsgebouw. In Alfacam-taal: klopt de rekening niet, dan verpatsen we wel een captatiewagen. Core business. Om het verhaal helemaal een flets tintje te geven: liquide middelen, – lees: geld – zijn er in de boeken niet terug te vinden, want die middelen zijn er gewoon niet. In normale mensentaal: de Boy Wonder is een Boy Zonder.

Vandaar dat ook de gereputeerde Wright Quality Ratings, de graadmeter voor de financiële kwaliteit van een bedrijf, Alfacam sinds jaar en dag de grond inboren. De ‘stock liquidity’ krijgt de op één na slechtste D-score, de ‘financial strength’ wordt omschreven als ‘beperkt’ en op een schaal van 0 tot 20 scoort Alfacam op ‘growth’ een… nul. Què? Allo allo?

Misschien weten ze bij Wright hoe het Alfacam is vergaan, toen het bedrijf in de zomer van vorig jaar in de running was om het productiecontract voor de Belgische voetbalcompetitie van Woestijnvis af te snoepen. Fehervari legde bij rechtenhouder Belgacom een voorstel op tafel om voor hen álle Belgische wedstrijden te capteren, en dat voor gevoelig minder geld dan Woestijnvis & co. Fé ging in zijn enthousiasme nog een stapje verder en deed prompt het voorstel om één wedstrijd per speeldag af te kopen van Belgacom en zelf uit te zenden op ‘zijn’ Exqi Sport. Bij Belgacom hadden ze wel oren naar dat voorstel: ze hadden per slot van rekening meer dan 40 miljoen euro moeten ophoesten voor de exclusieve rechten van dat Belgische voetbal en zagen in het voorstel van Fehervari een uitgelezen kans om zo 2 tot 3 miljoen euro te recuperen via de Exqi-rechten. Dus, deal in zicht! O ja, het was natuurlijk maar een detail, maar kon Fehervari misschien een bankgarantie voorleggen voor die paar miljoen euro? Euhm… Niet dus… Belgacom koos – het klinkt nu eenmaal beter zo – geld voor zijn eieren en ging opnieuw met Woestijnvis in zee. Fehervari was in alle staten en kondigde in interviews steevast aan dat hij heel binnenkort een boekje zou opendoen over het gesjoemel rond het voetbalcontract. We wachten nog altijd.

Helemaal hilarisch werd het toen Fehervari in De Tijd van 23 juli jl., zijn – slik, slik, slik – ‘revolutionair businessmodel’ voor zijn nieuwe analoge zender uit de doeken mocht doen. Want hij zal dus straks televisie maken, zoals niemand ooit heeft voorgedaan. En allemaal véél kwalitatiever en véél goedkoper dan de concurrentie, dát was nu toch wel duidelijk. En dus orakelde Fehervari in De Tijd een end voort over partnerschappen, over de nakende synergie, over de spreiding van inkomsten en uitgaven op Exqi. Soit, lees vooral héél aandachtig mee: “Als de nieuwsdienst bijvoorbeeld 10 euro kost, dan haal je qua inkomsten 1 euro van het internet, 1 euro op mobiel vlak, enzovoort. Dan heb je nog 5 euro nodig die van de algemene zender moeten komen, maar daar is nog synergie mogelijk tussen Nederlandstalig nieuws en Franstalig nieuws, want Exqi is actief in beide landsdelen. Uiteindelijk moet je zo voor je Vlaamse uitzending nog maar 3,5 euro ophalen op televisie.” Berekend, en getekend: Gabriel Fehervari.

Echt waar, ik aarzelde even tussen buikpijn of bulderlach. Het werd uiteindelijk een combinatie van beide samen, vooral omdat de zoveelste journalist dit soort economisch compleet onverantwoorde onzin doodgemoedereerd liet passeren. Ik stel, – om te beginnen -, voor dat Fehervari nóóit rekenles geeft op de lagere school. Want, reken effe mee: “1 + 1 + enzovoort + 5 = 10”. Qua afronden kan dat tellen, vooral als het over een paar miljoen euro gaat. Wat het helemaal pijnlijk maakt, is dat zelfs de zeldzame getallen die Fehervari wél benoemt, geen steek houden. Want intussen weet iedereen dat een beetje nieuwsdienst gauw 40 tot 50 miljoen euro kost. Zeker in het geval van Fehervahri, die al enige tijd kwettert dat hij minstens 35 journalisten zal aanwerven. Hertaald naar de rekensom in De Tijd: “Als de nieuwsdienst bijvoorbeeld 50 miljoen euro kost, dan haal je dus 5 miljoen euro van het internet”. Vandaar de buikpijn en de bulderlach. U moet weten, de totale inkomsten uit advertenties op het internet bedragen op dit moment in Vlaanderen een dikke 30 miljoen euro. De grootste speler rijft ongeveer 10% van dat bedrag binnen. Kortom, Fehervari ziet zichzelf, vanuit het niets, meteen de onbetwiste marktleider worden en minstens 5 miljoen euro uit de internet-markt halen. Maar, nóg meer buikpijn: de totale inkomsten ‘op mobiel vlak’ bedragen in Vlaanderen grosso modo… 1 miljoen euro. Herlees nóg effe de rekensom: Fehervari zal naar eigen zeggen, andermaal vanuit het niets en helemaal in zijn eentje, minstens het vijfvoudige van de totale Vlaamse markt binnenrijven. En al de rest, zijnde 3 van zijn 10 euro, – 30% van zijn noodzakelijke 40 miljoen euro, ofte om en bij de 13 miljoen euro- rijft hij binnen uit… ‘enzovoort’. Reken je rijk, versie 2.0. Het moet van L&H geleden zijn dat zoveel gebakken lucht zó ongehinderd de krantenkolommen is binnengewaaid.

Dan moeten u weten dat er hier en nu een paar tientallen Vlaamse freelancers rondlopen die –in sommige gevallen- al meer dan een jaar wachten op de betaling van hun factuur door Alfacam. Zelfs een bedrijf als Roularta wacht al maandenlang op de betaling van aangeleverde ondertitelingsdiensten door Pic Story, een dochterbedrijf van Roularta dat een aantal documentaires heeft ondertiteld voor de cultuurzender van Exqi. De enige reden dat er nog altijd geen officiële ingebrekestelling richting Fehervari is vertrokken, is omdat de voorzitter van de Raad van bestuur van Roularta, zijnde baron Hugo Vandamme, ook de voorzitter is van de raad van Bestuur van… Alfacam. Ach wat… Als de nood het hoogst is, verkopen ze straks toch een paar captatiewagens.

Tot slot, voor de liefhebbers van pittige anecdotiek: Gabriel Fehervari begon destijds zijn loopbaan in de media bij de fata morgana van de Vlaamse journalistiek, de doodgeboren krant ’24 uur’. De cirkel is bijna rond.